دستگاه ورتکس آزمایشگاهی یکی از تجهیزات مهم در محیط آزمایشگاه است که برای مخلوط کردن نمونه‌های کوچک مایعات از آنها استفاده می‌کنند. این دستگاه یک موتور الکترونیکی با شفت درایو به صورت عمودی دارد و به یک قطعه پلاستیکی فشرده که به دور از مرکز آن نصب شده متصل می‌باشد. هدف از این مقاله معرفی دستگاه ورتکس آزمایشگاهی و انواع آن است که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.
دستگاه ورتکس معمولاً در آزمایشگاه‌های علوم زیستی بیشترین کاربرد را دارد و در آزمایشگاه‌های کشت سلولی و میکروب‌شناسی نیز از آن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد دستگاه ورتکس آزمایشگاهی در آزمایشگاه میکروب‌شناسی برای تعلیق سلول‌ها است و در آزمایشگاه بیوشیمی و تحلیلی نیز می‌توان برای مخلوط کردن معرف‌های یک آزمایش یا برای ترکیب نمونه آزمایشی به عنوان یک رقیق کننده از آن استفاده کرد. از آنجایی که آشنایی با این دستگاه برای کاربران محیط آزمایشگاه اهمیت دارد، در ادامه بیشتر در ارتباط با دستگاه ورتکس آزمایشگاهی و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
آشنایی با دستگاه ورتکس آزمایشگاهی
یکی از تجهیزات مهم آزمایشگاه برای هم زدن و مخلوط کردن نمونه‌های داخل لوله آزمایشگاهی، دستگاه ورتکس آزمایشگاهی است. این دستگاه که به عنوان میکسر آزمایشگاهی و شیکر شناخته می‌شود، معمولا در آزمایشگاه تحقیقاتی، آزمایشگاه میکروبیولوژی و زیست‌شناسی بیشترین کاربرد را دارد. در این دستگاه مواقع استفاده باید ویال‌ها با حجم کوچک از نمونه‌ها را در ظروف کوچک آزمایشگاهی به صورت کامل مخلوط کند. چنانچه فرایند مخلوط‌سازی و همگن نمودن نمونه ها به خوبی انجام نشود، گلوله های گرد داخل مایع نمونه در نتیجه آزمایش قرار خواهد گرفت. در دستگاه ورتکس با استفاده از یک موتور الکتریکی نیروی چرخشی به محلول اعمال می‌شود که یک گرداب در داخل مایع به وجود خواهد آمد. این گرداب به تولید محلول همگن سرعت بیشتری خواهد بخشید.
مقالات بیشتر: آشنایی با دستگاه ترموشیکر آزمایشگاهی و کاربرد آن
مشخصات دستگاه ورتکس آزمایشگاهی
دستگاه ورتکس دستگاه کاربردی و سبکی است که از یک موتور الکتریکی کوچک تشکیل شده که روی آن شفت متحرک قرار دارد. موتور این دستگاه با ولتاژ ۲۲۰ ولت عمل می‌کند و با استفاده از انرژی الکتریکی حرکت چرخش ایجاد می‌کند و آن را بر روی شفت اعمال می‌نماید. بر روی شفت یک صفحه پلاستیکی برای قراردادن نمونه‌ها و مخلوط کردن آنها قرار گرفته است. زمانی که می‌خواهید مواد را مخلوط کنید، لوله را روی صفحه قرار دهید و کمی آن را فشار دهید. دستگاه موارد را کاملاً هم زده و یک محلول همگن ایجاد خواهد کرد. دستگاه ورتکس آزمایشگاهی در انواع مختلف آنالوگ و دیجیتال در بازار موجود می‌باشد که در ادامه به توضیح در ارتباط با هر کدام از این مدل‌ها خواهیم پرداخت.
انواع دستگاه ورتکس آزمایشگاهی
دستگاه ورتکس آزمایشگاهی بر اساس مدل دستگاه، تعداد دور در دقیقه و قدرت موتور به دو دسته دیجیتال و آنالوگ تقسیم می‌شود. مدل‌های جدیدتر بیشتر از نوع دیجیتال این دستگاه هستند. اما توجه داشته باشید که هر دو مدل آن به صورت گسترده در آزمایشگاه مورد استفاده واقع می‌شود که در ادامه به توضیح هرکدام خواهیم پرداخت.
معرفی دستگاه ورتکس آزمایشگاهی آنالوگ
دستگاه ورتکس آزمایشگاهی آنالوگ یک صفحه کلید و یک ولوم برای تنظیم سرعت چرخش دستگاه دارد. همه تنظیمات این دستگاه با استفاده از کلید پاور و ولوم سرعت انجام می‌شود و دستگاه امکانات دیگری ندارد. قیمت این مدل دستگاه نسبت به مدل دیجیتال بسیار مناسب‌تر است، اما از لحاظ کارایی و کیفیت تفاوت چندانی ندارند.
معرفی دستگاه ورتکس آزمایشگاه دیجیتال
بر روی این دستگاه یک صفحه نمایش دیجیتال قرار دارد و با استفاده از صفحه نمایش می‌توانید سرعت حرکت دستگاه، تنظیمات حالت دستی و تایمر و پیوسته حرکت کردن دستگاه را کنترل کنید. دستگاه ورتکس آزمایشگاهی دیجیتال امکان کنترل دما را نیز دارد. هنگام کار کردن با ورتکس به این دلیل که انرژی جنبشی دمای نمونه تا حد زیادی بالا خواهد رفت، در نمونه‌هایی که باید حتماً کنترل دما را در نظر داشته باشید، چراکه تغییر دما بر روی آنها تاثیر دارد. در این موارد حتما باید از ورتکس دیجیتال استفاده کنید، چرا که فرایند تجزیه و تحلیل بر روی مدل ها به راحتی صورت می گیرد و میزان خطای آن کمتر خواهد بود.
تعمیر دستگاه ورتکس آزمایشگاهی
ورتکس آزمایشگاهی برای مخلوط کردن نمونه‌های آزمایشگاهی کاربرد دارد و هنگام استفاده از این دستگاه باید حتما نکاتی را رعایت کنید، چرا که ورتکس از دستگاه های حساس محیط آزمایشگاه است و اگر بیشتر از مدل دیجیتال آن استفاده می‌کنید، باید مراقب اجزای آن باشید تا دچار آسیب نشود. اما چنانچه دستگاه شما دچار نقص در عملکرد شده است و به کیفیت اولیه ندارد، می توانید به نمایندگی‌های مجاز تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی مراجعه کنید تا در اسرع وقت کار تعمیر و عیب‌یابی دستگاه را برای شما انجام دهند.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی دستگاه ورتکس آزمایشگاهی و انواع آن پرداختیم. ورتکس آزمایشگاهی دستگاهی است که برای مخلوط کردن و همگن کردن نمونه‌های آزمایشگاهی از آن استفاده می‌شود. در گذشته برای هم زدن محلول‌ها از همزن برقی استفاده می کردند و برای حجم کم نمونه‌ها کاربرد داشت. اما از آنجایی که دستگاه ورتکس آزمایشگاهی بر روی حجم نمونه بالا و مخلوط کردن نمونه های آزمایشگاه پاتوبیولوژی بیشترین کاربرد را دارد، در حال حاضر جزو تجهیزات مهم آزمایشگاه بحساب می آید.
اما توجه داششته باشید که هنگام کار با این دستگاه باید نکتی را رعایت کنید. اما چنانچه دستگاه ورتکس شما دچار نقص در عملکرد و خرابی در قطعات شده است، کافی است با مرکز تخصصی تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی تماس بگیرید تا تعمیرکاران ما کار تعمیر دستگاه شما را به خوبی و در کوتاهترین زمان و با کمترین هزینه انجام دهند.
