سمپلر آزمایشگاهی یکی از ابزارهای رایج در محیط آزمایشگاه است که برای انتقال دقیق حجم مایعات در محدوده میکرولیتر بسیار کاربرد دارد. در واقع میتوان این دستگاه را از ضروریترین دستگاههای آزمایشگاهی دانست. میکروپیپتها در انواع تک کاناله و چند کاناله تولید میشوند. سمپلر تک کاناله در تحقیقات زیست شناسی، مولکولی، ایمونولوژی، کشت سلولی کاربرد دارد، در حالی که سمپلرهای چند کاره برای آزمایشهای تشخیصی، مطالعات پویایی DNA و غربالگری مولکولی بیشتر توصیه میشوند.
سمپلرها در طرحها و اندازههای متنوعی تولید میشوند. این وسیله دارای اجزای خاصی است و در همه ریزپیپتها مشترک میباشد. از جمله اجزای سمپلر میتوان به پیستون، انژکتور و نوک مخروط اشاره کرد. از آنجا که نحوه کار با انواع سمپلرها نیاز به دقت و اطلاعات کافی دارید، در ادامه به برخی از نکات در ارتباط با اجزا و انواع سمپلر ارائه خواهیم کرد.
اجزای سمپلر آزمایشگاهی
اجزای سمپلر آزمایشگاهی هرکدام دارای کارکردهای مهمی میباشند که در ادامه به عمکلرد هر قسمت خواهیم پرداخت:
پیستون
پیستون در سمپلر دو کار را انجام میدهد:
تنظیم میزان: برای کاهش و افزایش تنظیم میزان میتوانید پیستون را در جهت عقربه های ساعت یا خلاف آن بچرخانی. تنظیم کامل پیستون باعث جلوگیری از تغییر حجم تصادفی میشود.
تخلیه مایع: یکی دیگر از کارهای پیستون تخلیه مایع است که باید آن را فشار دهید تا مایع پخش شود.
نمایشگر میزان: نمایشگر نشان دهنده حجم مایع مورد استنشاق یا توزیع شونده میباشد.
سیستم تخلیه: از آنجا که مکانیسم و عملکرد داخلی سمپلر از طریق تماس مستقیم با نمونه نیست، در وسط از نوک پیپت یکبار مصرف برای کشیدن مایعات داخل میکروپیپت استفاده میشود. بنابراین برای دسترسی ایمن، میکروپیپتها با یک سیستم تخلیه نوک ارائه میشوند. با فشار دادن دکمه بیرون انداز مایع به آسانی از میکروپیپت خارج میشود.
نوک مخروطی: نوک مخروطی باعث ایجاد اتصال نوک میشود. یک میکروپیپت با یک مخروطی جهانی ترجیح داده میشود، زیرا در این شرایط سازگاری دستگاه به صورت استاندارد افزایش خواهد داد.
برای آشنایی با دوش و چشم شوی آزمایشگاهی بر روی لینک کلیک کنید.
انواع سمپلر آزمایشگاهی
سمپلرها را میتوان به دسته های متنوعی تقسیم کرد که این دسته بندیها بر اساس ساختار و همچنین عملکرد آنها متنوع میباشد.
انواع سمپل از لحاظ عملکرد
سمپلر جابجایی هوا
سمپلر جابجایی هوا از یک پیستون تشکیل شده که به ترتیب با حرکت بالا پایین نمونههای مایع را از هوا می گیرد و توزیع میکند.
سمپلر جابجایی مثبت
در این سمپلر پیستون تماس مستقیم با نمونهها قرار دارد که یکبار مصرف میباشند. سمپل با جابجایی مثبت شبیه یک سرنگ است که از نوک و پیستون تشکیل شده و مایع را مستقیما جابجا خواهد کرد.
انواع سمپلر بر اساس مکانیزم
سمپلر مکانیکی
این نوع سمپلر به صورت دستی بر اساس مکانیزم فنر شافت پیستون کار میکند.
سمپلر الکترونیکی
این سمپلر خودکار است و در حالت استنشاق توزیعات به جای فشار دادن پیستون دستی توسط دکمه های لمسی انجام میشود. سمپلرهای الکترونیکی که باعث میشود تا برنامه های سفارش روی دستگاه ایجاد شود که به اتهام توسط و نیازهای برنامه خواهد داد.
انواع سمپلرها بر اساس کانال
سمپلر تک کاناله
این نوع سمپلر دارای یک کانال متحدالشکل جهت استنشاق و پخش مایعات طراحی شده است.
سمپلر چند کاناله
برای دفع و پخش مایعات میباشد و در انواع سمپلر 8 کاناله، 12 کاناله و 16 کاناله تولید میشود. زمانی که در محیط آزمایشگاه از میکروپیپت چند کاناله استفاده میشود، بار کار از روی سمپلر تک کاناله برداشته میشود.
انواع سمپلر بر اساس حجم کاری
سمپلرهای آزمایشگاهی بر اساس ظرفیت و حجم کاری نیز دارای دسته بندی متفاوتی هستند که شامل موارد زیر میباشند:
سمپلر ثابت
در میکروپیپتها با حجم ثابت، مقدار مایعی که باید از دستگاه تخلیه شود، ثابت است. معمولا از این نوع سمپلر زمانی استفاده میشود که قرار باشد حجم یکسان مایعات چند بار توزیع شود.
سمپلر با ظرفیت متغیر
میکروپیپت حجم متغیر، دارای یک دامنه حداقل و حداکثر میباشد. حجم مایعاتی که باید توزیع یا تنفس شود، در یک محدوده مشخص قابل تغییر است. در مجموع سمپلرهای آزمایشگاهی از 0.1 میکرولیتر تا 10،0000 میکرولیتر در بازار عرضه میشوند. در جدول زیر انواع سمپلر چند کاناله با حجم متغیر با محدودیتهای مجاز آنها که در استاندارد ISO 8655-2 تعیین شده است را ارائه کردهایم.
| محدوده کاری (ul) | افزایش (ul) | دقت (± %) |
دقت (±ul) |
CV (± %) |
CV ( ± ul) |
| 0.2-2 | 0.002 | 2 | 0.04 | 1.2 | 0.024 |
| 0.5-10 | 0.02 | 1 | 0.1 | 0.5 | 0.05 |
| 2-20 | 0.02 | 0.8 | 0.16 | 0.4 | 0.08 |
| 5-50 | 0.1 | 0.8 | 0.4 | 0.4 | 0.2 |
| 10-100 | 0.2 | 0.6 | 0.6 | 0.2 | 0.2 |
| 20-200 | 0.2 | 0.6 | 1.2 | 0.2 | 0.4 |
| 100-1000 | 1.0 | 0.6 | 6 | 0.2 | 2 |
| 500-5000 | 10.0 | 0.6 | 30 | 0.2 | 10 |
| 1000-10000 | 20.0 | 0.6 | 60 | 0.2 | 20 |
نکات مهم در هنگام تمیز کردن سمپلر آزمایشگاهی
از مهمترین مواردی که باید هنگام کار به آن دقت داشته باشید، تمیز کردن این دستگاه است. اگر به درستی از سمپلر آزمایشگاهی نگهداری و مراقبت کنید، دیگر نیازی به تهیه نوع جدید آن نیست، چرا که معمولا این دستگاه ها گران قیمت میباشند و شما می توانید با رعایت یکسری نکات هزینه خرید را کاهش دهید. در ادامه راهنمای مراقبت و تمیز کردن سمپلر را ارائه کردهایم.
نحوه تمیز کردن قسمت خارجی سمپلر
برای تمیز کردن بدنه سمپلر میتوانید از صابون یا الکل استفاده کنید. برای اینکه از استریل کامل دستگاه مطمئن شوید، میتوانید قبل از پاک کردن، آن را به مدت 15 دقیقه در محلول تمیز کننده قرار دهید.
تمیز کردن قسمت داخلی سمپلر
برای استریل کردن بخشهای داخلی میکروپیپتها، ابتدا باید اجزای دستگاه را از یکدیگر جدا کنید. فراموش نکنید که بر اساس میزان مایع در نمونهبرداری، باید هر کدام از اجزا به خوبی تمیز شوند.
- هنگام استریل سازی، از یک سواب پنبه، یا آب مقطر و یا محلول تمیز کننده استفاده کنید.
- پیستونها را حتما با کمی روغن که هنگام خرید دستگاه تهیه کردهاید، چرب کنید.
- پس از استریل سازی حتما قطعات را سرهم کنید تا از عملکرد روان دستگاه مطمئن شوید.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی سمپلر آزمایشگاهی و انواع آن پرداختیم. سمپلر آزمایشگاهی یکی از تجهیزات مهم در محیط آزمایشگاه است است که میتواند برای اندازه گیری دقیق حجم مایعات در واحد میکرولیتر از آن استفاده نمایید. این دستگاه اجزای متفاوتی دارد که هرکدام کارکرد معینی هنگام پخش یا استنشاق مایعات را انجام میدهند. میکروپیپتها بر اساس نوع کانال، کارکرد و ظرفیت و همچنین مکانیسم به انواع مختلفی تقسیم میشود که در این مطلب به طور کامل در مورد آنها توضیح دادیم.
از مهمترین نکات هنگام کار با سمپلر، نوع نگهداری و مراقب از آن است. اگر بتوانید به خوبی از این دستگاه استفاده و نگهداری کنید، بسیاری از هزینههای مربوط به خرید از وسیله پزشکی را کاهش خواهید داد. اما چنانچه سمپلر آزمایشگاهی شما دچار نقص در عملکرد شده باشد، میتوانید با نمایندگی تعمیر اقلام پزشکی تماس بگیرید تا تکنسینهای ما در اسرع وقت در محل حضور یافته و کار تعمیر تجیزات آزمایشگاهی شما را در کمترین زمان ممکن انجام دهند.
